enciclopedia
| Auteur | CIRDÒC - Mediatèca occitana | |
|---|---|---|
| Période évoquée | 16.. | |
| Type de document | Text | |
| Langue | fre oci | |
| Format | text/html | |
| Droits | Domaine public | |
| Réutilisation | Licence ouverte | |
| Permalien | https://occitanica.eu/items/show/22033 | |
| Création de la notice | 2020-02-27, Blandine Delhaye | |
| Mise à jour de la notice | 2020-04-15, BD | |
| Accéder à la notice au format | ||
Pèire Godolin (1580-1649) es un autor occitan tolosan demest los mai influents de l’istòria de la literatura occitana.
Es arribat a s’impausar coma un escrivan occitan en bastissent una vertadièra carrièra e un projècte literari que sovent faguèt miranda. Es sostengut per los personatges mai bèls de l’epòca coma Adrien de Monluc o Henri II de Montmorency.
Tre 1610, Godolin causís d’escriure en occitan e publica A l’hurouso memorio d’Henric le Gran, per l’assassinat del rei Enric IV per Ravaillac. La publicacion d’aquelas estanças es de verai ressondidosa. L’occitan apareis coma una lenga de la noblesa mai nauta, capabla d’abordar los subjèctes dels mai nauts e dels mai serioses.
Son òbra tota rencontra un succès populari. Escriu tot parièr de ficcions amorosas, de cançons de taula e de cançons peludas, de mentidas en pròsa recitadas al Carnaval tolosenc, de nadals plens de serenitat o de meditacions sus la mòrt e l’inanitat del mond.
Mas subretot es conegut per Lo Ramelet moundi que pareis en 1617.
Coma Odde de Triors dins sas Joyeuses recherches de la langue toulousaine, s’interessa a las inegalitats linguïsticas.
Fa coabitar la paraula populara, la lenga plan locala, tinctada d’idiomatismes pintorescs e una lenga que ten a se raprochar del francès, un “francitan”.
Soslinha aquela distància al dintre del quitte occitan dins las doas epigramas del “Plat d’epigramas” de la primièra Floreta : una intitulada “Tot Francès entendrà aqueste quatren triat de mots franceses que son tanben mondins”, ensenha coma lo francès fa pression, “pel naut” sus l’occitan ; l’autra epigrama “Aci caldrà le diccionari” insistís al revèrs sus l’escart qu’existís entre las doas lengas fal punt qu’un diccionari faguèsse mestièr.
Son libre a longtemps servit de referéncia, de sintaxi e de diccionari per aqueles que desiravan perseguir son entrepresa.
Lo Ramelet moundi, es a dire “Lo Ramelet tolosenc”, foguèt publicat per liurasons successivas - que l’autor, filant la metafòra del títol, sonèt “floretas”- entre 1610 e 1648. Coneguèt en son temps coma long dels sègles un succès d’impression que la literatura d’òc ne coneis pas mai d’exemple. De la vida de Godolin, l’obratge foguèt publicat cinc còps puèi aprèp sa mòrt continuèt d’o ésser, fach rare que rare.
Mai d’un escrivan manlèva a Godolin sos tèmas e sa lenga. Aquela “escòla tolosenca”, uèi encara mal coneguda, produsís una literatura abondosa, sovent publicada dins los “Triomfes”, aquestes opusculs qu’amassan, cada anada, las composicions dels laureats del concors poetic dels Jòcs florals tolosencs.
De mai, la lenga e l’òbra de Godolin son devenguts çò que se pòt dire la “fòrma literària” de l’occitan, un lengatge autonòm, a la disposicion de totes los que volián faire intervenir l’occitan dins lors òbras.
Aital, son òbra aguèt puèi de ressons en cò de Molière dins Monsieur de Pourceaugnac, dins l’opèra-balet de Jean-Joseph Cassanéa de Mondonville Daphnis e Alcimadura e dins Lo Trobador d’Antoine Fabre d’Olivet.
Las diferentas edicions del Ramelet Moundi conservats dins la Biblioteca de Tolosa :
Tèxt numerizat segon l'exemplar de 1774 Res 35331 de la Biblioteca de l'Arsenal (SCD de Toulouse 1)
Tèxt numerizat segon l'exemplar de 1811 de la Bibliothèque nationale de France, département Littérature et art, YE-12533
Goudelin, Pierre, LAS OBROS DE PIÉRRE GOUDELIN : AUGMENTADOS DE FORÇO PESSOS É LE DICCIOUNARI SUR LA LENGO MOUNDINO, Amsterdam, Daniel Pain, 1700, Musée Médard de Lunel, cote G013
Doas exemplars conservats al CIRDÒC - Mediatèca occitana :
Las Obros de Pierre Goudelin, augmentados noubelomen de forço péssos, ambé le Dictiounari sur la lengo moundino ; Ount és més per ajustié sa bido, Remarquos de l'antiquitat de la lengo de Toulouso, le Trinfle moundi, soun Oumbro, d'amb'un Manadet de bérses de Gautié é d'autres pouétos de Toulouso. A Toulouso : chez J.-A. Caunes..., 1811, CIRDÒC - Mediatèca occitana, cote CR XIX-127 et CR XIX-303
